تأثیر آموزش مادران کودکان مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی بر پیشگیری از عوارض گوارشی شیمی درمانی

تاریخ دریافت 30/08/1394 تاریخ پذیرش 01/11/1394 چکیده پیش زمینه و هدف: عوارض گوارشی از شایع ترین عوارض جانبی شیمی درمانی است که بر پذیرش درمان از سوی مددجو مؤثر است لذا شناخت این عوارض و راه های پیشگیری از آن ها در بهبود سیر درمان و جلوگیری از بستری شدن های مکرر و بقاء این بیماران کمک کننده است. این مطالعه باهدف تأثیر توانمندسازی مادران بر پیشگیری از عوارض گوارشی کودکان انجام شده است. مواد و روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح گروه شاهد نامعادل در بیمارستان دکتر شیخ مشهد در سال 1392با دو گروه آزمودنی و شاهد انجام شد. 30 نفر از مادران به روش غیراحتمالی آسان در گروه آزمون و 30 نفر در گروه شاهد قرار گرفت. برنامه توانمندسازی در قالب سه جلسه آموزشی با تمرکز بر توصیه های سلامتی به منظور پیشگیری از عوارض تهوع و استفراغ، اسهال ،یبوست و بی اشتهایی به گروه آزمون طبق مدل توانمندسازی گیبسون آموزش داده شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد گزارش عوارض جانبی شیمی درمانی در سه مرحله هفته اول، هفته ششم و هفته دوازدهم مداخله در اختیار دو گروه قرار گرفت و تکمیل شد. در تحلیل داده ها از نرم افزار spss ویرایش 18 و آزمون های تی مستقل و زوجی، ضریب همبستگی اسپیرمن و من ویتنی استفاده شد. یافته ها: میانگین عوارض جانبی بعد از مداخله در گروه آزمون کم تر از گروه شاهد بوده همچنین درصد بروز تهوع از 7/53 به 3/26 درصد، استفراغ از 7/66 به 3/33درصد، اسهال از 50 به 10 درصد، یبوست از 6/33 به 7/6 و بی اشتهایی از 3/93 به 7/36 درصد در گروه آزمون کاهش یافته، درصورتی که در گروه شاهد بین میزان بروز عوارض قبل از مداخله و بعدازآن تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0<p). نتیجه گیری: اجرای الگوی توانمندسازی در بیماری های مزمن همچون سرطان در کودکان می تواند با کمک به مادران در کشف واقعیت و استفاده از تفکر انتقادی و افزایش توانایی و مهارت ها موجب کاهش بروز عوارض گوارشی در کودکان تحت شیمی درمانی گردد.